Llwybr Treftadaeth Iddewig Caerdydd

Ffynhonnell: Cymdeithas Hanes Iddwig De Cymru (JHASW/CHIDC) ©

JHASW.com

yn

Mae’r llwybr yn adrodd hanes cymunedau Iddewig Caerdydd trwy bron i hanner cant o leoliadau gwahanol. Yn ogystal â disgrifiadau a lluniau, mae'r llwybr yn cynnwys dolenni i gasgliadau a dyfyniadau sain o hanesion llafar Casgliad y Werin Cymru.

yn

Mae Cymdeithas Hanes Iddwig De Cymru wedi creu llwybr treftadaeth Iddewig Caerdydd mewn tair rhan. Gallwch ddilyn y llwybr bron gartref ar eich cyfrifiadur neu ymweld â'r safleoedd gan ddefnyddio'ch ffôn symudol.

yn

Mae’r llwybr yn adrodd hanes cymunedau Iddewig Caerdydd trwy bron i hanner cant o leoliadau gwahanol. Yn ogystal â disgrifiadau a lluniau, mae'r llwybr yn cynnwys dolenni i gasgliadau a dyfyniadau sain o hanesion llafar Casgliad y Werin Cymru.

yn

Canol Caerdydd

Mae’r rhan gyntaf yn ymdrin â datblygiad cymuned Iddewig Caerdydd yn ystod y 19eg ganrif, ynghyd â rhai busnesau o hanner cyntaf yr 20fed ganrif. Yn anffodus, mae Caerdydd wedi bod yn destun llawer o ailddatblygu ac felly mae bron pob un o’r safleoedd ar y llwybr hwn naill ai wedi’u dymchwel neu nid ydynt bellach yn cael eu defnyddio gan Iddewon. Mae'r llwybr yn ymweld â safleoedd y synagogau cynnar, y ganolfan fusnes Iddewig o amgylch Stryd y Bont a safleoedd cynnar y mikvah, ysgol iau a'r clwb cymdeithasol.

yn

yn

yn

tua'r gorllewin

Mae'r ail ran yn adlewyrchu symudiad y gymuned Iddewig tua'r gorllewin i Lan yr Afon, Grangetown a Threganna ar ddiwedd y 19eg ganrif. Ar ôl ymweliad byr â Bae Caerdydd, mae’r llwybr yn ymweld â dwy synagog o ddiwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg, safle cynnar yr hyn y credir yw’r busnes Iddewig hynaf sydd wedi goroesi yng Nghaerdydd, canolfan gelfyddydau a dwy fynwent.

yn

yn

yn

Tua'r gogledd

Mae’r drydedd ran yn adlewyrchu symudiad canolbwynt y gymuned Iddewig tua’r gogledd i’r Rhath, Pen-y-lan a Chyncoed yn yr ugeinfed ganrif. Ar ôl ymweliad â waliau'r fynwent hynaf, mae'r llwybr yn ymweld â safle'r synagog a gafodd ei ddymchwel ym 1955 a chartref gofal, yn darganfod mwy o gyfraniadau i'r celfyddydau, a'r becws a'r siopau cigydd Iddewig olaf. Mae'r treial hefyd yn cynnwys datblygiad Iddewiaeth Ddiwygiedig, ac yn gorffen yn Synagog Unedig Caerdydd.

yn

yn